“Ik wil meer zelfverzekerd overkomen op mijn werk”
Als (arbeids- en organisatie) psycholoog heb ik in mijn praktijk regelmatig te maken met werk gerelateerde hulpvragen. Deze hulpvragen betreffen vaak het leren dealen met werksituaties die door mijn cliënten als lastig worden ervaren en werkstress veroorzaken.
Een hulpvraag die zo nu en dan voorbijkomt is: “Wat kan ik doen om meer zelfverzekerd over te komen op mijn werk?” Door met deze vraag aan de slag te gaan hoopt de cliënt dat collega’s, klanten of leidinggevenden een positievere indruk van de cliënt krijgen.
Een eerste vraag die ik vaak stel is wat volgens de cliënt ‘meer zelfverzekerd overkomen’ precies inhoudt en wat er zal veranderen als het lukt om meer zelfverzekerd over te komen.
Vaak krijg ik antwoorden die te maken hebben met het verbaal adequaat kunnen reageren op iets, wat vervolgens iets positiefs gaat opleveren, zoals: ‘dan kan ik direct een passend antwoord geven en kom ik niet zo dom over’, ‘dan twijfel ik minder over wat ik zal zeggen en denken ze niet dat ik onzeker ben’, ‘dan blokkeer ik niet meer als mijn leidinggevend mij wat vraagt’, ‘dan vinden ze me geen grijze muis’, ‘dan word ik meer gewaardeerd en krijg ik meer werk van mijn niveau’.
Dus ‘meer zelfverzekerd overkomen’ lijkt voor deze cliënten dé oplossing te zijn voor diverse ervaren problemen.
Helaas lukt het meestal niet om ‘meer zelfverzekerd’ over te komen, waardoor de cliënt negatief over zichzelf gaat denken (negatief zelfbeeld), het gevoel krijgt te falen (faalangst) en de behoefte aan ‘zekerder over willen komen’ alleen maar toeneemt.
Zo kunnen cliënten in een negatieve vicieuze cirkel terecht komen, waarbij ze steeds meer last krijgen van faalangst, een negatief zelfbeeld en werkstress.
Om met deze situatie te kunnen dealen hebben deze cliënten vaak de neiging om dan maar anderen te gaan ‘pleasen’, in de hoop hun onzekerheid te kunnen verbergen. Door zo goed mogelijk aan verwachtingen van anderen proberen te voldoen, zal de ander minder snel de onzekerheid opmerken is het idee.
Deze cliënten steken vaak (onbewust) veel energie in het proberen in te schatten wat de ander van hen verwacht en proberen aan deze verwachtingen te voldoen. Dit betekent in de praktijk ook dat ze het doorgaans lastig vinden om hun eigen grenzen te bewaken en een groter risico lopen om overbelast te raken of een burn-out te krijgen.
Echter ‘please’ gedrag wordt door werkgevers nogal eens geassocieerd met, ‘onvoldoende reflectievermogen’, ‘geen mening hebben’, ‘een te afwachtende houding’. Eigenschappen die door werkgevers minder worden gewaardeerd.
Kortom: ‘pleasen’ om onzekerheid te verbergen werkt dus meestal averechts.
Gelukkig beseffen veel werkgevers dat het belangrijk is om te zorgen voor een werkklimaat waarin medewerkers zich veilig genoeg voelen om meer van zichzelf te durven laten zien.
Want meer van jezelf durven laten zien, dus jezelf kwetsbaarder durven op te stellen, is een belangrijke randvoorwaarde om te kunnen dealen met veel soorten problemen op het werk. Denk aan het kunnen bewaken van je grenzen, zodat je niet overbelast raakt, of het aangeven van verbeterpunten, zodat efficiënter kan worden gewerkt. Maar ja, hoe doe je dat dan ‘meer van jezelf laten zien’?
Als ik met de cliënt aan de slag ga, gaan we in eerste instantie samen het vergrootglas leggen op wat er precies aan de hand is. Wat gebeurt er precies als de cliënt zich onzeker voelt op het werk? Waar denkt de cliënt dan aan? Wat vertelt de cliënt zichzelf? En wat doet de cliënt precies? Belangrijke vragen om op in te zoomen.
Vaak ontstaan al vrij snel nieuwe inzichten waarmee aan de slag kan worden gegaan.
Deze inzichten betreffen vaak het zelfbeeld, vaardigheden, coping strategieën en de werksituatie.
De nieuwe inzichten bepalen in belangrijke mate de inhoud van de sessies.
Af en toe wordt ook de werkgever bij het traject betrokken.
In ieder geval is het doel van het traject meestal dat de cliënt weer met voldoende werkplezier goed kan functioneren. Dit doel wijkt dus af van de oorspronkelijke hulpvraag.
Hoe het traject er precies uit komt te zien, is voor iedere cliënt anders. Want iedere cliënt heeft een eigen uniek verhaal en dat vraagt om een unieke aanpak. Een aanpak waarbij kennis en ervaringen uit de arbeids- en organisatiepsychologie en uit de psychotherapie vaak worden gecombineerd.
Als je behoefte hebt aan meer informatie over dit onderwerp, neem gerust contact met mij op.